Radyasyonun zararları ve korunma yolları Test 1 Cevapları

Bir nükleer santral kazası sonucu çevreye yayılan radyoaktif iyot-131 izotopu, insanlarda tiroid bezinde birikerek kansere yol açabilmektedir.
Bu durumla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) İyot-131'in tiroidde birikmesini engellemek için potasyum iyodür tableti kullanılır.
B) Radyoaktif iyottan korunmak için vücuda dışarıdan alınacak iyot miktarı azaltılmalıdır.
C) İyot-131'in yaydığı radyasyon türü iyonlaştırıcı olmadığı için kanser riski oluşturmaz.
D) Tiroid bezi sadece radyoaktif olmayan iyot izotoplarını kullanır.

Radyasyonla çalışan bir hastane personeli, kurşun önlük ve özel eldivenler kullanmaktadır. Ayrıca çalışma alanında radyasyon uyarı işaretleri bulunmakta ve düzenli dozimetre kontrolleri yapılmaktadır.
Bu önlemlerin hangisi radyasyonun "mesafe" ilkesine dayalı korunma yöntemine örnektir?

A) Kurşun önlük kullanmak
B) Radyasyon uyarı işaretleri bulundurmak
C) Özel eldivenler kullanmak
D) Dozimetre ile düzenli kontrol yapmak

Radyoaktif maddelerin yaydığı alfa ($\alpha$), beta ($\beta$) ve gama ($\gamma$) ışınları için aşağıdaki korunma yöntemlerinden hangisi yanlıştır?

A) Alfa parçacıklarından korunmak için ince bir kağıt tabakası yeterlidir.
B) Beta parçacıklarından korunmak için birkaç mm kalınlığında alüminyum levha kullanılır.
C) Gama ışınlarından korunmak için kurşun veya beton zırhlama gereklidir.
D) Tüm radyasyon türlerinden korunmak için aynı kalınlıkta kurşun zırh kullanılabilir.

Hücre bölünmesi sırasında DNA'ya zarar veren iyonlaştırıcı radyasyon, aşağıdaki biyolojik etkilerden hangisine yol açmaz?

A) Mutasyonlar
B) Kanser oluşumu
C) Hücre ölümü
D) Fotoelektrik etki

Radyasyon doz birimleri ve etkileri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Sievert (Sv) radyasyonun maddeye aktardığı enerji miktarını ölçer.
B) Gray (Gy) biyolojik dokulardaki radyasyon riskini ifade eder.
C) Doz hızı, birim zamanda alınan radyasyon miktarıdır.
D) Radyasyonun zararlı etkileri yalnızca yüksek dozlarda görülür.

Nükleer tıp uygulamalarında kullanılan radyoaktif maddelerin vücuttan atılma süreçleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru bir korunma önlemidir?

A) Radyoaktif madde enjekte edilen hastaların idrar ve dışkıları özel olarak bertaraf edilmelidir.
B) Radyoaktif madde uygulanan hastalar normal su tüketimini artırmalıdır.
C) Radyoaktif maddeler vücutta birikmediği için ek önleme gerek yoktur.
D) Radyoaktif madde enjekte edilen hastalar diğer insanlardan izole edilmemelidir.

Radyasyonun canlı dokular üzerindeki etkisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Hızlı bölünen hücreler radyasyona daha duyarlıdır.
B) Radyasyon, serbest radikaller oluşturarak hücre hasarına neden olur.
C) Radyasyonun etkisi yalnızca maruz kalınan süreye bağlıdır.
D) DNA molekülündeki kırılmalar hücrenin işlev kaybına yol açabilir.

Bir radyasyon kazası durumunda alınacak ilk önlemlerden hangisi "zaman" ilkesine dayalı korunma yöntemine örnektir?

A) Radyasyon alanından hızla uzaklaşmak
B) Radyoaktif tozları temizlemek için duş almak
C) Radyoaktif maddelerle temas etmiş giysileri çıkarmak
D) Potasyum iyodür tableti almak

Radyasyonun çevre kirliliği açısından en uzun süreli etkiye sahip olmasına neden olan faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Radyoaktif maddelerin yarı ömürlerinin uzun olması
B) Radyasyonun gözle görülememesi
C) Radyoaktif maddelerin pahalı olması
D) Radyasyon ölçüm cihazlarının yaygın olmaması

Güneş'ten gelen ultraviyole (UV) radyasyonunun insan sağlığı üzerindeki etkileri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) UV radyasyonu iyonlaştırıcı radyasyon sınıfına girer.
B) UV radyasyonu cilt kanseri riskini artırır.
C) UV radyasyonundan korunmak için kurşun zırhlama gereklidir.
D) UV radyasyonu D vitamini sentezini engeller.