Soru:
\( \text{Türkiye'nin ortalama yükseltisi} \approx 1132 \text{ m} \)'dir. Bu durumun temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Volkanik dağların fazlalığı
- B) Epirojenik yükselme hareketleri
- C) Buzul aşındırmasının yaygın olması
- D) Kıyı erozyonunun şiddetli olması
Çözüm:
💡 Bu soru, Türkiye'nin genel yükseltisinin neden yüksek olduğunu sorguluyor. Sebebi jeolojik zaman dilimlerinde aramalıyız.
- ➡️ İlk adım, seçenekleri tek tek değerlendirmektir. Volkanik dağlar (A) yükseltiyi artırır ancak Türkiye'deki yükseltinin tek ve ana sebebi değildir. Buzul aşındırması (C) ve kıyı erozyonu (D) yükseltiyi azaltıcı, aşındırıcı etkilerdir.
- ➡️ İkinci adım, Türkiye'nin jeolojik oluşumunu hatırlamaktır. Türkiye, Alp-Himalaya Orojenezi kuşağı üzerinde yer alır. Bu sıradağ oluşumunun yanı sıra, 4. Zamanda (Kuvaterner'de) tüm Anadolu topraklarını etkileyen geniş çaplı bir toplu yükselme (epirojenez) yaşanmıştır. Bu yükselme hareketi, Türkiye'nin bugünkü yüksek ve engebeli yapısının en temel nedenidir.
- ➡️ Üçüncü adım, doğru terimi seçmektir. Bu geniş çaplı, kıta kabuğunu etkileyen yükselme hareketlerine Epirojenik Hareketler denir.
✅ Türkiye'nin ortalama yükseltisinin yüksek olmasının ana nedeni, jeolojik zamanlarda yaşanan bu toplu yükselme yani epirojenezdir. Doğru cevap B şıkkıdır.
