Soru: II. Mahmut döneminde yapılan ve mali yapıyı düzenlemeyi amaçlayan ıslahatlardan biri olan 'İltizam sisteminin kaldırılması'nın sebepleri ve sonuçları nelerdir? Açıklayınız.
Çözüm: 'İltizam sistemi', vergi toplama işinin mültezimlere devredildiği geleneksel bir sistemdir. II. Mahmut bu sistemi kaldırarak mali yapıyı iyileştirmeyi hedeflemiştir. Sebepleri:
- Mültezimlerin halka baskı yapması ve vergi adaletsizliği
- Devletin gelir kaybı yaşaması
- Merkezi yönetimin kontrolünü artırma ihtiyacı
Sonuçları:
- Vergi toplama işi doğrudan devlet memurlarına verildi
- Maliye daha şeffaf ve düzenli hale geldi
- Halkın vergi yükü hafifletilmeye çalışıldı, ancak tam başarı sağlanamadı
- Bu değişiklik, Tanzimat dönemi mali reformlarına zemin hazırladı
Bu ıslahat, ekonomik modernleşmenin erken adımlarındandır.
