Soru: Rasathaneler İslam medeniyetinde hangi amaçlarla kullanılırdı? Bir rasathane örneği vererek astronomi çalışmalarının pratik sonuçlarını açıklayınız.
Çözüm: Rasathaneler (gözlemevleri), İslam medeniyetinde başlıca şu amaçlarla kullanılırdı:
- Gök cisimlerinin hareketlerini gözlemlemek ve kaydetmek,
- Astronomik tablolar (zicler) hazırlamak,
- Kıble yönünü belirlemek, namaz vakitlerini ve hicri takvimi düzenlemek,
- Bilimsel araştırmalar yapmak (örneğin, yıldız katalogları oluşturmak).
Bir örnek olarak,
Meraga Rasathanesi (13. yüzyıl, İran) Nasîrüddîn Tûsî tarafından kurulmuş ve burada gezegen hareketleri incelenmiş, ayrıntılı astronomik cihazlar kullanılmıştır. Pratik sonuçları arasında daha doğru takvimlerin geliştirilmesi ve coğrafi keşiflere katkı sağlayan navigasyon bilgilerinin iyileştirilmesi yer alır. Bu çalışmalar, Avrupa Rönesans'ına da ilham vermiştir.
