Soru:
Türkiye'nin yer şekillerinin (dağların uzanışı, yükselti, engebe) aşağıdaki beşeri özelliklerden hangisi üzerinde en az etkili olduğu söylenebilir?
- Tarımsal ürün çeşitliliği
- Nüfus dağılışı
- Ulaşım ağının yoğunluğu
- Yerleşim birimlerinin kuruluş yeri
- Kültürel ve tarihî mirasın zenginliği
Çözüm:
💡 Bu soruda, doğal bir faktör olan yer şekillerinin beşeri faaliyetler üzerindeki etkisini değerlendirmeliyiz. "En az etkili" olanı bulmamız isteniyor.
- ➡️ A) Tarımsal ürün çeşitliliği: Yükselti ve engebe, farklı iklim katmanları yaratarak tarım ürün çeşitliliğini doğrudan etkiler. (Örn: Çay Karadeniz'de, pamuk Ege'de yetişir). Etki yüksek.
- ➡️ B) Nüfus dağılışı: Dağlık ve engebeli alanlar seyrek, ovalar ve kıyılar yoğun nüfusludur. Etki yüksek.
- ➡️ C) Ulaşım ağının yoğunluğu: Dağlar ve yükselti, ulaşım yollarının geçişini zorlaştırır, tüneller ve viyadükler gerektirir. Etki yüksek.
- ➡️ D) Yerleşim birimlerinin kuruluş yeri: İnsanlar su kaynaklarına yakın, tarıma elverişli, ulaşımı kolay düz alanlara yerleşir. Etki yüksek.
- ➡️ E) Kültürel ve tarihî mirasın zenginliği: Bu zenginlik daha çok tarihî süreç, uygarlıkların geçiş yolları üzerinde olma ve insanların yaratıcılığı ile ilgilidir. Yer şekilleri bir dereceye kadar etkilidir (örneğin, kapalı havzalarda kültür korunabilir) ancak diğer seçeneklere kıyasla etkisi daha dolaylı ve daha az belirleyicidir.
✅ Sonuç olarak, yer şekillerinin kültürel mirasın zenginliği üzerindeki etkisi, diğer seçeneklere göre en azdır. Cevap: E
