Soru:
Aşağıdaki görselde bir teleskop çeşidinin ışık yolunun şematik gösterimi verilmiştir. Işık, önce bir düzeltme levhasından (mercek) geçmekte, ardından birincil aynadan yansıdıktan sonra ikincil ayna tarafından tekrar yansıtılarak birincil aynanın ortasındaki bir delikten geçip okülere ulaşmaktadır. Bu ışık yolu şeması, hangi karma (katadioptrik) teleskop çeşidine aittir?
- A) Maksutov-Cassegrain
- B) Schmidt-Cassegrain
- C) Gregoryen Teleskop
- D) Refraktör Teleskop
Çözüm:
🔍 Bu soru, karma teleskopların ışık yollarını ayırt edebilmemizi istiyor. Soruda tarif edilen yol çok spesifiktir.
- ➡️ Adım 1: Karma Teleskopları Hatırlama
Katadioptrik teleskoplar, hem mercek hem de ayna kullanır. Bu, onlara kompakt bir yapı ve geniş görüş alanı sağlar. En yaygın iki tür Schmidt-Cassegrain ve Maksutov-Cassegrain'dir.
- ➡️ Adım 2: Işık Yolunu Analiz Etme
Soruda kritik noktalar:
- Girişte bir "düzeltme levhası" (corrector plate) var. Bu ince bir mercektir.
- Işık, birincil aynadan yansıdıktan sonra ikincil aynaya gider.
- İkincil aynadan yansıyan ışık, birincil aynanın ortasındaki bir delikten geçerek okülere ulaşır.
- ➡️ Adım 3: Türleri Karşılaştırma
Schmidt-Cassegrain teleskoplarda, girişte ince bir Schmidt düzeltme levhası bulunur ve ışık yolu tam olarak soruda tarif edildiği gibidir. Maksutov-Cassegrain'de ise girişte daha kalın, menisküs şeklinde bir mercek vardır ve ikincil ayna genellikle bu merceğin arka yüzeyine kaplanmış bir yansıtıcı yüzeydir (katı halde).
✅ Sorudaki "düzeltme levhası" ve ışık yolunun genel tanımı, bu teleskopun bir Schmidt-Cassegrain olduğunu gösterir. Cevap B seçeneğidir.
