Soru:
Selüloz ve nişasta, bitkilerde bulunan ve glikoz monomerlerinden oluşan iki önemli polisakkarittir. İnsan vücudu nişastayı sindirebilirken selülozu sindiremez. Bu durumun temel sebebi nedir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 İki polisakkaritin yapısal farklılığını ve enzimlerin çalışma prensibini düşünelim.
- ➡️ Her iki polisakkarit de glikozdan oluşmasına rağmen, glikoz monomerleri arasındaki bağların konfigürasyonu farklılık gösterir.
- ➡️ Nişastada glikozlar, \(\alpha\)-glikozit bağları\) ile birleşir. İnsan sindirim sisteminde bulunan amilaz enzimleri bu \(\alpha\)-glikozit bağlarını\) tanır ve hidroliz ederek parçalayabilir.
- ➡️ Selülozda ise glikozlar, \(\beta\)-glikozit bağları\) ile birleşir. İnsan sindirim sisteminde \(\beta\)-glikozit bağlarını\) hidroliz edecek (parçalayacak) olan selülaz enzimi bulunmaz.
- ➡️ Bu nedenle selüloz, insan sindirim sisteminden sindirilmeden geçer ve diyet lifi olarak görev yapar.
✅ Sonuç: Temel sebep, nişasta ve selülozdaki glikozit bağlarının farklı olması (\(\alpha\) ve \(\beta\)) ve insan vücudunda sadece \(\alpha\)-bağlarını parçalayan enzimlerin bulunmasıdır.
