Soru:
"Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe, paralellerin çevre uzunlukları ve meridyenler arası mesafe azalır." Bu durumun nedenini, paralel ve meridyenlerin Dünya üzerindeki şeklini düşünerek açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, Dünya'nın şeklinin (Geoid) koordinat sistemleri üzerindeki etkisini anlamamızı sağlar.
- ➡️ 1. Adım: Paralellerin (Enlem) Durumu: Paraleller, Ekvator'a paralel dairelerdir. Dünya yuvarlak olduğu için Ekvator en büyük paralel dairesidir. Kutuplara doğru gidildikçe bu daireler giderek küçülür. Bu nedenle;
- Ekvator'da (\(0°\)) bir paralelin çevresi yaklaşık 40.076 km'dir.
- Kutup noktalarında (\(90°\) K/G) ise bir noktaya dönüşür ve çevresi sıfırdır.
Bu yüzden "kutuplara gidildikçe paralellerin çevre uzunlukları azalır".
- ➡️ 2. Adım: Meridyenler Arası Mesafenin Durumu: Tüm meridyenler, birbirine paralel olmayan ve kutuplarda birleşen yarım dairelerdir. İki meridyen arasındaki mesafe Ekvator'da en fazladır (≈111 km). Ancak, kutuplara doğru bu mesafe giderek azalır ve kutup noktalarında sıfır olur. Çünkü tüm meridyenler kutup noktalarında birleşir.
✅ Sonuç: Dünya'nın küresel şekli, paralellerin çevre uzunluklarının ve meridyenler arası mesafenin kutuplara doğru azalmasına neden olur. Bu, enlem ve boylam hesaplamalarında önemli bir temel bilgidir.
