Soru:
Aşağıdaki cümlelerin otobiyografik bir metne mi yoksa biyografik bir metne mi ait olduğunu belirleyiniz. Sebebinizi kısaca açıklayınız.
- a) "Sabahın erken saatlerinde uyanır, kahvaltıdan sonra en az iki saatini yazı masasının başında geçirirdi."
- b) "O sabah uyandığımda, kalbimin deli gibi attığını hissettim çünkü bugün hayatımın en önemli sınavlarından birine girecektim."
- c) "İlk romanının yayımlanmasının ardından, edebiyat çevrelerinden oldukça olumlu eleştiriler aldı."
Çözüm:
💡 Cümleleri, anlatıcının kim olduğu ve hangi zamanda yazıldığı ipuçlarına bakarak analiz edelim.
- ➡️ a) Cümlesi: Biyografik - Sebep: Anlatıcı, başka bir kişinin (3. tekil şahıs) günlük alışkanlıklarını ve rutinini anlatmaktadır ("geçirirdi"). Bu, bir dış gözlemcinin başkası hakkında yazdığı biyografik bir anlatımdır.
- ➡️ b) Cümlesi: Otobiyografik - Sebep: Anlatıcı, kendi iç dünyasını ("hissettim"), duygularını ve kişisel deneyimini (sınava girecek olmanın verdiği heyecan) 1. tekil şahıs ("ben") ağzından anlatmaktadır. Bu, yaşanmışlığın kişisel ifadesidir.
- ➡️ c) Cümlesi: Biyografik - Sebep: Yine 3. tekil şahıs ("o", "aldı") kullanılarak, bir yazarın mesleki başarısı ve bu başarının dış dünyadaki yansıması nesnel bir şekilde aktarılmaktadır. Kişinin kendi içsel deneyimi değil, dışarıdan gözlemlenebilir bir olay anlatılır.
✅ Sonuç: (a) ve (c) biyografik, (b) ise otobiyografik bir anlatıma sahiptir. Temel ayrım, anlatıcının kendisini mi yoksa başkasını mı anlattığıdır.
