Soru:
Türkiye'nin mutlak konumunun (\(36°-42°\) Kuzey paralelleri, \(26°-45°\) Doğu meridyenleri) sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
- A) İkinci ve üçüncü saat dilimleri arasında yer alması
- B) Batı rüzgarları kuşağında yer alması
- C) Güneş ışınlarını yıl içinde dik ve dike yakın açılarla alması
- D) Ortalama yükseltisinin fazla olması
Çözüm:
💡 Bu soruda, mutlak konumun (enlem-boylam) doğrudan bir sonucu olmayan durumu bulmamız isteniyor.
- ➡️ 1. Adım: A seçeneği: Boylam dereceleri (\(26°-45°\) Doğu), Türkiye'nin başlangıç meridyeninin (0°) doğusunda yer aldığını ve ikinci (\(30°\) Doğu) ve üçüncü (\(45°\) Doğu) saat dilimleri arasında kaldığını gösterir. Bu, mutlak konumun (boylamın) bir sonucudur.
- ➡️ 2. Adım: B seçeneği: 36°-42° Kuzey enlemleri, Türkiye'nin Orta Kuşak'ta yer aldığını gösterir. Orta Kuşak'ın hakim rüzgar sistemi Batı Rüzgarları'dır. Bu da mutlak konumun (enlemin) bir sonucudur.
- ➡️ 3. Adım: C seçeneği: Güneş ışınlarının dik gelmesi sadece Dönenceler (\(23°27'\)) arasındaki bölgeye özgüdür. Türkiye bu enlemlerin kuzeyinde olduğu için Güneş ışınlarını hiçbir zaman dik açıyla alamaz, en fazla dike yakın açılarla alır. Bu nedenle bu ifade yanlıştır ve mutlak konumunun bir sonucu değildir.
- ➡️ 4. Adım: D seçeneği: Bir ülkenin ortalama yükseltisi, onun mutlak konumuyla (enlem-boylam) değil, jeolojik tarihi ve yer şekillerinin oluşum süreçleriyle (Alp-Himalaya kıvrım sistemi gibi) ilgilidir. Dolayısıyla bu, mutlak konumun bir sonucu değildir.
✅ Sonuç: Soruda "yer almaz" denildiği için birden fazla doğru cevap adayı var gibi görünse de, C seçeneği temel bir coğrafi gerçeği yanlış ifade ettiği için en belirgin ve kesin olarak yer almayan durumdur. C seçeneği doğru cevaptır.
