Soru:
Bir öğrenci, "Disakkaritler monomerlerine ayrılmadan kana geçemezler." hipotezini öne sürüyor. Bu hipotezi,
- a) Maltoz
- b) Selobioz (iki glikozun β-1,4 bağı ile bağlandığı bir disakkarit)
örneklerini kullanarak değerlendiriniz. İnsan vücudu selobiozu sindirebilir mi?
Çözüm:
💡 Disakkaritlerin kana geçebilmesi için bağırsak epitel hücrelerinden emilebilecek küçüklükte (monomer) olmaları gerekir. Bu da sindirim enzimlerinin varlığına bağlıdır.
- ➡️ 1. Adım - Maltoz Örneği: İnsan vücudu, ince bağırsakta salgılanan maltaz enzimine sahiptir. Bu enzim, maltozdaki α-1,4 glikozit bağını hidroliz ederek iki glikoz molekülü oluşturur. Glikozlar daha sonra emilerek kana geçer. Bu durum öğrencinin hipotezini destekler.
- ➡️ 2. Adım - Selobioz Örneği: Selobioz, bitkilerde selülozun yapı taşıdır ve iki glikozun β-1,4 glikozit bağı ile bağlanmasıyla oluşur.
- ➡️ 3. Adım - Enzim Özgüllüğü: İnsan sindirim sisteminde, β-1,4 glikozit bağlarını parçalayacak selülaz veya selobiaz enzimi bulunmaz. Bu nedenle selobioz, insan vücudunda sindirilemez.
- ➡️ 4. Adım - Sonuç ve Hipotez: Selobioz sindirilmediği için monomerlerine (glikoz) ayrılamaz ve olduğu gibi kana geçemez (bağırsak duvarından emilemez). Bu da öğrencinin "sindirilmeden geçilemez" şeklindeki hipotezini selobioz örneği için de destekler.
✅ Sonuç: Öğrencinin hipotezi her iki örnek için de doğrudur. Disakkaritler, ancak kendilerine özgü enzimlerle monomerlerine ayrıştırıldıktan sonra kana geçebilirler. İnsan vücudu maltozu sindirebilirken, selobiozu sindiremez.
