Soru:
Hücre zarındaki Sodyum-Potasyum pompası (Na⁺/K⁺ ATPaz), çalışması sırasında ATP kullanır. ATP'nin pompa proteinine bağlanıp hidrolize uğraması ve defosforilasyonu sonucunda pompa proteininde ne gibi bir yapısal değişiklik meydana gelir ve bu değişikliğin işlevi nedir?
Çözüm:
💡 Sodyum-Potasyum pompası, aktif taşıma yapan bir proteindir ve çalışma mekanizması fosforilasyon-defosforilasyon döngüsüne dayanır.
- ➡️ Birinci adım: Pompa proteinine 3 Na⁺ iyonu bağlanır. Ardından ATP, proteine bağlanır ve fosforilasyon gerçekleşir (ATP'den bir fosfat grubu proteine aktarılır).
- ➡️ İkinci adım: Fosforilasyon, proteinin şeklini (konformasyonunu) değiştirir. Bu değişiklik, Na⁺ iyonlarının hücre dışına bırakılmasını sağlar.
- ➡️ Üçüncü adım: Daha sonra, 2 K⁺ iyonu dışarıdan proteine bağlanır. Bu bağlanma, protein üzerindeki fosfat grubunun uzaklaştırılmasını (defosforilasyon) tetikler.
- ➡️ Dördüncü adım: Defosforilasyon, proteinin tekrar orijinal şekline dönmesine neden olur. Bu şekil değişikliği de K⁺ iyonlarının hücre içine alınmasını sağlar.
✅ Sonuç: Defosforilasyon, pompa proteininin şeklini tekrar değiştirerek, potasyum iyonlarının (K⁺) hücre içine taşınmasını sağlar. Yani defosforilasyon, taşıma döngüsünün tamamlanmasında kritik bir rol oynar.
