Soru:
Bir araştırmacı, aynı tarihî olayla ilgili farklı iki ülkenin arşivlerinde çalışmış ve olayın aktarımında önemli farklılıklar olduğunu gözlemlemiştir. Bu durum, tarihsel bilginin hangi özelliğini doğrudan örneklendirmektedir? Aşağıdaki seçeneklerden doğru olanı işaretleyiniz ve nedenini kısaca açıklayınız.
- A) Nedensellik
- B) Belgelerle kanıtlanabilirlik
- C) Öznellik / Tarafgirlik
- D) Kronolojik olma
Çözüm:
💡 Soruda, aynı olayın farklı ülkelerin arşivlerinde farklı şekillerde anlatıldığı vurgulanmış. Bu durumun hangi kavramla ilişkili olduğunu bulmalıyız.
- ➡️ Birinci adım: Tarih yazımında, olayları aktaran kaynaklar (ülkeler, tarihçiler) kendi milli çıkarlarını, ideolojilerini veya bakış açılarını yansıtabilir.
- ➡️ İkinci adım: Bu durum, tek ve mutlak bir "gerçek" yerine, farklı "gerçeklik" anlatılarının ortaya çıkmasına neden olur. Bu da tarihsel bilginin öznel ve taraflı olabileceğini gösterir.
- ➡️ Üçüncü adım: Seçenekleri incelersek; A) Nedensellik olayların neden-sonuç ilişkisiyle ilgilidir. B) Belgelerle kanıtlanabilirlik her iki anlatım için de geçerli olabilir, sorunun odağı bu değil. D) Kronolojik olma, olayların zaman sırasına göre dizilmesidir.
✅ Sonuç olarak, doğru cevap C) Öznellik / Tarafgirlik'tir. Çünkü aynı olayın farklı taraflarca farklı yansıtılması, tarihsel bilginin mutlak olmadığını ve aktaranın perspektifinden etkilendiğini gösterir.
