Soru:
İki farklı tarihçi, aynı belgeleri inceleyerek I. Dünya Savaşı'nın nedenleri hakkında araştırma yapmıştır. Birinci tarihçi, savaşın temel nedenini ekonomik çıkar çatışmalarına bağlarken; ikinci tarihçi ise milliyetçilik akımının ve ittifaklar sisteminin daha belirleyici olduğunu savunmuştur.
Bu iki tarihçinin aynı olguya farklı yorumlar getirmesi, tarihsel bilginin hangi özelliğini kanıtlar niteliktedir?
Çözüm:
🤔 Bu soru, tarih yazımındaki insan faktörünü anlamamızı istiyor. Çözüm adımlarını inceleyelim:
- ➡️ 1. Adım: Soruda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, her iki tarihçinin de aynı belgeleri incelediği halde farklı sonuçlara varmasıdır.
- ➡️ 2. Adım: Eğer tarih tamamen nesnel (objektif) bir bilim olsaydı, aynı verileri inceleyen uzmanlar benzer sonuçlara ulaşırdı. Ancak burada bir yorum farkı ortaya çıkıyor.
- ➡️ 3. Adım: Tarihçiler, olayları değerlendirirken kendi bakış açılarından, değer yargılarından, içinde bulundukları kültürden ve kişisel önceliklerinden tamamen sıyrılamazlar. Hangi nedeni daha önemli gördükleri onların yorumunu şekillendirir.
- ➡️ 4. Adım: İşte tarihsel bilginin, tarihçinin kişisel yorumunu içermesi ve mutlak bir nesnellikten söz edilememesi durumuna Öznellik (Sübjektivite) denir.
✅ Sonuç: Bu nedenle, bu örnek tarihsel bilginin Öznellik özelliğini göstermektedir.
