Soru:
Arkeolojik bir kazıda, daha önce hakkında hiç bilgi bulunmayan bir uygarlığa ait yeni tabletler bulunmuş ve bu tabletlerdeki yazılar çözülmüştür. Bu gelişme, mevcut tarih kitaplarında o bölge için anlatılan siyasi ve sosyal yapıyı tamamen değiştirmiştir.
Bu durum, tarihsel bilginin hangi temel özelliğini kanıtlar niteliktedir?
- A) Kronolojik olması
- B) Değişebilir olması
- C) Geçmişle ilgili olması
- D) Objektif olması
Çözüm:
💡 Soruda, yeni bir kanıtın (tabletlerin bulunup çözülmesi) ortaya çıkmasıyla, mevcut tarih bilgisinin değiştiği vurgulanıyor.
- ➡️ İlk adım: Tarihsel bilgi, ulaşılabilen kaynak ve belgelerle oluşturulur. Eğer yeni bir belge, kanıt veya bulgu ortaya çıkarsa, o konudaki tarihsel anlatı ve yargılar değişebilir, düzeltilebilir veya zenginleştirilebilir.
- ➡️ İkinci adım: Bu durum, tarihin "statik" bir bilgi olmadığını, aksine "dinamik" ve "açık" olduğunu gösterir. Yani tarihsel bilgi kesin ve bitmiş değildir.
- ➡️ Üçüncü adım: Seçeneklere bakalım. A) Kronolojik olması (Zaman sıralı olması doğrudur ama burada vurgu zaman değil, bilginin değişmesidir). C) Geçmişle ilgili olması (Bu, tarihin tanımıdır, özelliğini göstermez). D) Objektif olması (Tarihçi nesnel olmaya çalışır ama bilginin kendisi tam anlamıyla objektif değildir; burada vurgu nesnellik değil, değişimdir).
✅ Yeni bulgularla eski bilgilerin değişmesi, tarihsel bilginin en temel özelliklerinden biri olan değişebilirlik özelliğini doğrudan kanıtlar. Doğru cevap B şıkkıdır.
