Soru:
"X Şehri", tarihi İpek Yolu güzergahı üzerinde bir kervansaray ve ticaret merkezi olarak kurulmuş ve uzun yıllar bu işlevini sürdürmüştür. Ancak, ana ticaret yollarının değişmesi ve demiryolunun şehrin 50 km uzağından geçmesiyle şehir giderek önemini yitirmiş ve nüfusu azalmıştır.
Bu durum, aşağıdaki yargılardan hangisini doğrular?
- A) Şehirlerin fonksiyonları hiçbir zaman değişmez.
- B) Bir şehrin etki alanı ve gelişimi, sahip olduğu fonksiyonlara bağlıdır.
- C) Tüm ticaret şehirleri, ulaşım olanaklarından etkilenmez.
- D) Coğrafi konum, bir şehrin fonksiyonları üzerinde belirleyici değildir.
Çözüm:
💡 Bu örnek, bir şehrin varoluş nedenini ve gelişimini sahip olduğu fonksiyonun belirlediğini ve bu fonksiyonun değişmesi durumunda şehrin etki alanının daralabileceğini göstermektedir.
- ➡️ Geçmiş Durum: X Şehri, ticaret fonksiyonu sayesinde önemli bir etki alanına sahipti ve gelişmişti.
- ➡️ Değişim: Ulaşım yollarının (coğrafi konumun öneminin) değişmesi, şehrin ana fonksiyonu olan ticareti olumsuz etkilemiştir.
- ➡️ Sonuç: Temel fonksiyonunu kaybeden şehir, etki alanını daraltmış ve gerilemiştir. Bu, fonksiyon-etki alanı ilişkisinin dinamik olduğunu gösterir.
- ➡️ Seçenek İncelemesi: A şıkkı yanlıştır (X Şehri'nin fonksiyonu değişmiştir). C şıkkı yanlıştır (X Şehri etkilenmiştir). D şıkkı yanlıştır (Coğrafi konum doğrudan belirleyici olmuştur).
✅ Örnekteki durum, bir şehrin kaderinin sahip olduğu fonksiyonlarla doğrudan bağlantılı olduğunu kanıtladığı için doğru cevap B) Bir şehrin etki alanı ve gelişimi, sahip olduğu fonksiyonlara bağlıdır seçeneğidir.
