Soru:
Aşağıdaki cümlede boş bırakılan yerlere uygun noktalama işaretlerini getiriniz.
"Ankara ( ) dan ayrılıp İstanbul ( ) a geldik. Yol boyunca kardeş ( ) im anlattığı hikayeleri dinledik. Yanımıza 3 ( ) lü hesap makinesi de aldık."
Çözüm:
💡 Bu soruda, kesme işaretinin farklı kullanım alanlarını gözden geçireceğiz: Özel isimlere gelen ekler, kişi adlarına gelen ekler ve rakamlara gelen ekler.
- ➡️ İlk boşluk: "Ankara'dan" → Ankara (özel bir yer adı) + -dan (ayrılma durum eki). Yer adlarına gelen "-den" hal eki kesme işareti ile ayrılmaz. Bu nedenle buraya kesme işareti konulmaz, sadece virgül konur. (Ankara,dan)
- ➡️ İkinci boşluk: "İstanbul'a" → İstanbul (özel bir yer adı) + -a (yönelme durum eki). Yer adlarına gelen "-e" hal eki de kesme işareti ile ayrılmaz. Bu nedenle buraya da kesme işareti konulmaz. (İstanbul,a)
- ➡️ Üçüncü boşluk: "kardeş'im" → kardeş (i) (özel bir varlık ismi değil, ancak "-im" iyelik eki geldiğinde ses düşmesi olur: kardeş-im -> kardeş'im). Ses düşmesi olan kelimelerde düşen harfin yerine kesme işareti konur. Bu nedenle buraya kesme işareti konulmalıdır. (kardeş'im)
- ➡️ Dördüncü boşluk: "3'lü" → 3 (rakam) + -lü (ek). Rakamlara getirilen ekler kesme işareti ile ayrılır. Bu nedenle buraya kesme işareti konulmalıdır. (3'lü)
✅ Sonuç olarak cümlenin doğru yazımı: "Ankara'dan ayrılıp İstanbul'a geldik. Yol boyunca kardeş'im anlattığı hikayeleri dinledik. Yanımıza 3'lü hesap makinesi de aldık." şeklinde olamaz. İlk iki kurala göre yer adlarına gelen ekler ayrılmadığı için doğru cevap: Ankara,dan ... İstanbul,a ... kardeş'im ... 3'lü şeklindedir. (Ankara'dan ve İstanbul'a yazımları yaygın olsa da kurallı kullanım bu şekildedir.)
