Bağımsız sıralı cümle nedir

Örnek 03 / 04
Soru:

"Kütüphaneye gittim(1) ödevimi yaptım(2) sonra da sinemaya gideceğim(3)" cümlesinde, numaralandırılmış yerlerden hangisine nokta (.) konursa, geriye kalan kısım bir bağımsız sıralı cümle olur? (\(x\) = nokta konulacak yer)

Çözüm:

💡 Nokta (.), bir yargının bittiğini gösterir. Bağımsız sıralı cümle olması için noktadan sonraki kısmın en az iki bağımsız yargıdan oluşması ve bu yargıların virgül veya noktalı virgülle bağlanması gerekir.

  • ➡️ 1. yere nokta konursa: "Kütüphaneye gittim." -> Bu tek bir cümle. Geriye kalan "ödevimi yaptım(2) sonra da sinemaya gideceğim(3)" kısmında "sonra da" ifadesi bir bağlaç görevi görür. ❌ Bağımsız sıralı cümle oluşmaz.
  • ➡️ 2. yere nokta konursa: "Kütüphaneye gittim(1) ödevimi yaptım." -> Bu iki cümle artık ayrıldı. Geriye kalan kısım ise sadece "sonra da sinemaya gideceğim" olur. Bu da tek bir cümledir. ❌ Bağımsız sıralı cümle için en az iki yargı gerekir.
  • ➡️ 3. yere nokta konursa: "Kütüphaneye gittim(1) ödevimi yaptım(2) sonra da sinemaya gideceğim." -> Burada nokta en sonda olduğu için geriye kalan bir kısım yoktur. Soru köküne uygun değildir.

✅ Sonuç: Hiçbir yere tek başına nokta konduğunda istenen şart sağlanmaz. Ancak sorunun mantığı şudur: Nokta 1. yere konursa, geriye kalan kısım ("ödevimi yaptım, sonra da sinemaya gideceğim") bağımsız sıralı cümle değildir çünkü "sonra da" bağlacı vardır. Nokta 2. yere konursa, geriye kalan kısım ("sonra da sinemaya gideceğim") tek cümledir. Bu nedenle, doğru cevap yoktur veya soru hatalıdır. Fakat sınav mantığında genellikle 1. yere nokta konduğunda geriye kalanın bağımsız sıralı cümle olmadığını göstermek beklenir. Bu da bize doğru cevabın olmadığını gösterir. Pratikte, bu tür bir cümleyi bağımsız sıralı yapmak için "sonra da" bağlacı çıkarılmalı ve 1. ile 2. yargı virgülle bağlanmalıdır: "Kütüphaneye gittim, ödevimi yaptım."

1 2 3 4
Konuya Geri Dön: