Soru:
"Kitapta anlatılan masalsı bir dünyaydı." cümlesinde geçen altı çizili kelimelerin köklerini ve eklerini bulunuz. Eklerin yapım veya çekim eki olduğunu nedenleriyle açıklayınız.
Çözüm:
💡 Çözüm Adımları: Kelimeleri kök ve eklerine ayırıp, eklerin kelimeye kattığı anlama ve dilbilgisel işleve bakacağız.
- ➡️ Kitapta: "Kitap" isim kökü + "-ta" (bulunma hal eki). Bu ek, kelimenin anlamını değiştirmez, sadece cümledeki "nerede?" sorusuna cevap veren bir dilbilgisi ilişkisi kurar. → Çekim Eki
- ➡️ Anlatılan: "Anlat-" fiil kökü + "-ıl" (edilgenlik eki) → Yapım Eki (Fiilin çatısını değiştirdiği için yapım ekidir) + "-an" (sıfat-fiil eki) → Çekim Eki (Fiilimsi eki olduğu için)
- ➡️ Masalsı: "Masal" isim kökü + "-sı" (benzerlik anlamı katan yapım eki). Bu ek, "masal" kelimesinden yeni ve farklı bir kelime (sıfat) türetmiştir. → Yapım Eki
- ➡️ Dünyaydı: "Dünya" isim kökü + "-ydı" (ek-fiilin "-di" biçimi). Bu ek, isim soylu bir kelimeyi yüklem yapar, yeni bir kelime türetmez. → Çekim Eki
✅ Sonuç: "Kitapta" ve "dünyaydı" kelimelerindeki ekler çekim, "masalsı" kelimesindeki ek yapım ekidir. "Anlatılan" kelimesinde hem yapım hem de çekim eki bir aradadır.
