Soru:
"Evdeki hesap çarşıya uymaz." atasözündeki "ki" neden bitişik yazılmıştır? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soruda, "ki"nin ek olarak kullanıldığı durumu inceleyeceğiz.
- ➡️ Birinci adım: Çıkarma testini uygulayalım. "ki"yi cümleden çıkarıp okuyalım: "Evde hesap çarşıya uymaz." Cümlenin anlamı ciddi şekilde bozuldu. "Evdeki hesap" ifadesi, "evin içindeki hesap" anlamına gelir ve bir isim tamlaması gibi işlev görür. "ki" olmayınca bu anlam kaybolur.
- ➡️ İkinci adım: "ki"nin türünü belirleyelim. Buradaki "ki", isimlere (ev-de) gelerek onlara aitlik, bulunma anlamı katan bir yapım ekidir (sıfat yapan -ki eki). "Evdeki" sözcüğü, "çarşıdaki"nin zıttı olarak bir yeri işaret eder.
- ➡️ Üçüncü adım: Kuralı hatırlayalım. İlgi eki (-ki) ve sıfat yapan -ki eki daima bitişik yazılır.
✅ Sonuç: Bu cümledeki "ki", bir ektir. Kendinden önceki sözcüğe "aitlik, bulunma" anlamı kattığı için bitişik yazılması doğrudur. Doğru yazım "Evdeki" şeklindedir.
