Soru:
"Duydum ( ) okul iki gün tatilmiş." ve "Sınıftaki herkes sınavdan yüksek not aldı." cümlelerinde parantezli yerlerdeki "ki"lerin yazımını, her iki cümle için ayrı ayrı gerekçelendirerek açıklayınız.
Çözüm:
💡 İki farklı cümlede "ki"nin yazımını karşılaştırmalı olarak inceleyelim.
- ➡️ 1. Cümle İçin Analiz ("Duydum ( ) okul..."):
- Çıkarma Testi: "ki" çıkarılınca: "Duydum okul iki gün tatilmiş." Cümlenin anlamı ve yapısı bozulmaz, sadece "duydum" eylemi ile "tatilmiş" haberini bağlayan öge eksilir. Bu, "ki"nin bağlaç olduğunu gösterir.
- Sonuç: Bağlaç olan "ki" ayrı yazılır. Doğru yazım: "Duydum ki okul iki gün tatilmiş."
- ➡️ 2. Cümle İçin Analiz ("Sınıftaki herkes..."):
- Çıkarma Testi: "-ki" çıkarılınca: "Sınıfta herkes sınavdan yüksek not aldı." Cümlenin anlamı büyük ölçüde bozulur. "Sınıftaki", "sınıfın içinde bulunan" anlamındayken, "sınıfta" sadece mekan bildirir. "-ki" eki, "sınıf" isminden bir sıfat (sıfat yapan -ki eki) türetmiştir.
- Sonuç: Sıfat yapan yapım eki olduğu için bitişik yazılır. Doğru yazım: "Sınıftaki"
✅ Genel Kural: "ki"yi cümleden çıkardığında anlam bozuluyorsa bitişik, bozulmuyorsa ayrı yazılır.
