Soru:
Aşağıdaki kelimelerden hangisi küçük ünlü uyumuna uymaz?
- A) gözler
- B) odunluk
- C) çamurluk
- D) yorgunluk
Çözüm:
💡 Küçük ünlü uyumu kuralına göre:
- ➡️ Bir kelimenin ilk hecesinde düz ünlü (a, e, ı, i) varsa, sonraki hecelerde de düz ünlü bulunmalıdır.
- ➡️ Bir kelimenin ilk hecesinde yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) varsa, sonraki hecelerde ya dar-yuvarlak (u, ü) ya da düz-geniş (a, e) ünlü bulunmalıdır.
🔄 Şimdi kelimeleri inceleyelim:
- A) gözler: "gö(z)" → yuvarlak-geniş (ö). "z(ler)" → düz-geniş (e). Ö → E kurala uyar.
- B) odunluk: "o(dun)" → yuvarlak-geniş (o). "d(un)" → dar-yuvarlak (u). "l(uk)" → dar-yuvarlak (u). O → U → U kurala uyar.
- C) çamurluk: "ça(mur)" → düz-geniş (a). "m(ur)" → dar-yuvarlak (u). A → U kurala UYMAZ! Çünkü düz ünlüden sonra yuvarlak ünlü gelemez.
- D) yorgunluk: "yor(gun)" → yuvarlak-geniş (o). "g(un)" → dar-yuvarlak (u). "l(uk)" → dar-yuvarlak (u). O → U → U kurala uyar.
✅ Sonuç: C) çamurluk seçeneği küçük ünlü uyumuna uymaz.
