Küçük ünlü uyumu (Düzlük-yuvarlaklık uyumu) nedir

"-yor" eki genellikle küçük ünlü uyumunu bozar. Buna göre, aşağıdaki "gel" fiiline "-yor" eki getirilerek oluşturulan "geliyor" kelimesi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

• A) Kelimenin tamamı küçük ünlü uyumuna uyar.
• B) Sadece "-yor" eki kurala uymaz.
• C) "-yor" eki geldiği için kelimenin tamamı kurala uymaz sayılır.
• D) "-yor" eki kural dışı olduğu için kontrol edilmez.

💡 "geliyor" kelimesini hece hece analiz edelim:

• ➡️ İlk hece: "gel" → "e" (düz-geniş ünlü).
• ➡️ İkinci hece: "i" → "i" (düz-geniş ünlü). "E → İ" (Düz → Düz). Buraya kadar kurala uyuyor.
• ➡️ Üçüncü hece: "-yor" eki → "o" (yuvarlak-geniş ünlü).

🔍 Kuralı hatırlayalım: İlk hece düz (e) ise, sonraki heceler de düz olmalı. Ancak "-yor" ekindeki "o" harfi yuvarlak bir ünlüdür. Bu nedenle, "i" (düz) hecesinden sonra "o" (yuvarlak) hecesi gelerek kuralı bozar.

✅ "-yor" eki Türkçedeki istisnai eklerden biridir ve geldiği kelimeyi küçük ünlü uyumuna uymaz hale getirir. Bu nedenle doğru cevap:

C) "-yor" eki geldiği için kelimenin tamamı kurala uymaz sayılır.