Soru:
İslamiyet öncesi Türk edebiyatına ait dörtlüklerle ilgili aşağıdaki tabloda bazı bilgiler verilmiştir. Hangi seçenekte verilen dörtlük türü ve açıklaması yanlış eşleştirilmiştir?
- A) Koşuk - Sığır ve şölen adı verilen av ve ziyafet törenlerinde söylenirdi.
- B) Sagu - Yuğ törenlerinde ölen kişinin kahramanlıklarını ve erdemlerini anlatırdı.
- C) Sav - Uzun manzum hikâyeler olup, genellikle dini konuları işlerdi.
- D) Destan - Toplumu derinden etkileyen olayları anlatan uzun manzum eserlerdi.
Çözüm:
💡 Bu soru, türlerin tanımlarını iyi bilmeyi gerektiren bir "yanlış bulma" sorusudur.
- ➡️ 1. Adım: Seçenekleri Tek Tek İncele:
- A Seçeneği (Koşuk): Koşukların sığır (av töreni) ve şölen (ziyafet) törenlerinde söylendiği doğrudur. ✅
- B Seçeneği (Sagu): Saguların yuğ (cenaze) törenlerinde, ölen kişiyi ve onun iyiliklerini anlattığı doğrudur. ✅
- C Seçeneği (Sav): Savlar, atasözü niteliğinde kısa ve özlü sözlerdir. "Uzun manzum hikâyeler" değillerdir ve genellikle dini konuları işlemezler. Bu tanım destan için daha uygundur. ❌
- D Seçeneği (Destan): Destanların toplumu etkileyen olayları anlatan uzun manzum eserler olduğu doğrudur. ✅
- ➡️ 2. Adım: Yanlış Olanı İşaretle: C seçeneğinde "Sav" için verilen açıklama tamamen yanlıştır.
✅ Sonuç: Tür ve açıklaması yanlış eşleştirilmiş olan seçenek C seçeneğidir.