Soru:
Aşağıdaki dörtlük, İslamiyet öncesi Türk şiirinin hangi türüne örnektir? Bu türün iki temel özelliğini yazınız.
"Erdi aşım taturganı
Kaldı arık çeçek yana
Kara bulut örtüp oşan
Kara toprak basdı üstüm"
Çözüm:
💡 Bu dörtlüğün teması ve üslubunu analiz ederek çözüme ulaşabiliriz.
- ➡️ 1. Adım: Temayı Belirleme: Dörtlükte "aşım taturgan" (yemeğim tadan kişi), "kara toprak basdı üstüm" gibi ifadeler, ölüm ve ardından duyulan acıyı anlatmaktadır. Bu, bir yas temasıdır.
- ➡️ 2. Adım: Türü Tanımlama: İslamiyet öncesi Türk edebiyatında ölen bir kişinin ardından duyulan acıyı, onun yiğitliklerini ve iyiliklerini anlatmak için söylenen şiirlere Sagu denir.
- ➡️ 3. Adım: Özellikleri Yazma: Sagunun temel özellikleri şunlardır:
- Ölüm teması işlenir ve bir ağıt havası taşır.
- Genellikle yuğ adı verilen cenaze törenlerinde söylenirdi.
✅ Sonuç: Bu dörtlük bir Sagu örneğidir. Temel özellikleri: 1) Ölüm teması işler, 2) Yuğ törenlerinde söylenir.
