Soru:
Bir gözlemci, Halkalı Güneş Tutulması'nı gözlemliyor. Bu durumla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
- A) Ay, Dünya'ya en yakın konumundadır (yerberi).
- B) Gözlemci, Ay'ın tam gölge (umbra) bölgesi içindedir.
- C) Tutulma sırasında Güneş'in sadece koronası görünür.
- D) Ay, Dünya'ya en uzak konumundadır (yeröte).
Çözüm:
💡 Halkalı tutulmanın nedenini ve koşullarını hatırlayalım.
- ➡️ Halkalı Güneş tutulması, Ay'ın Güneş'in önünden geçerken onu tamamen örtememesi ve Güneş'in kenarlarında parlak bir halka (ateş çemberi) gözlemlenmesi durumudur.
- ➡️ Bunun temel nedeni, Ay'ın Dünya etrafındaki yörüngesinin elips şeklinde olmasıdır. Bu yörüngede Ay'ın Dünya'ya olan uzaklığı değişir.
- ➡️ A Seçeneği: Ay'ın Dünya'ya en yakın olduğu konuma yerberi denir. Bu durumda Ay'ın görünür büyüklüğü artar ve tam tutulma gerçekleşme ihtimali yükselir. Halkalı tutulma için bu doğru değildir. Yanlış.
- ➡️ B Seçeneği: Tam gölge (umbra) bölgesi, sadece tam Güneş tutulmasında oluşur. Halkalı tutulmada gözlemci, Ay'ın gölge konisinin ucunun Dünya'ya ulaşamadığı bir bölgededir, yani tam gölge bölgesinde değildir. Yanlış.
- ➡️ C Seçeneği: Koronanın görünmesi tam Güneş tutulmasına özgüdür. Halkalı tutulmada Güneş'in parlak yüzeyi (fotosfer) halka şeklinde görünmeye devam eder ve korona genellikle bu parlaklık nedeniyle görülemez. Yanlış.
- ➡️ D Seçeneği: Ay'ın Dünya'ya en uzak olduğu konuma yeröte denir. Bu durumda Ay'ın görünür büyüklüğü azalır ve Güneş'i tam olarak örtemez. İşte bu, halkalı tutulmanın gerçekleşme nedenidir. Doğru.
✅ Sonuç: Doğru ifade D seçeneğidir.
