10. Sınıf İki Kategorik Değişkenin İlişkisi ve İstatistiksel Problem Oluşturma

Bir restoran işletmecisi, müşterilerin "Öğün Tercihi" (Akşam Yemeği/Kahvaltı) ile "Ödeme Yöntemi" (Nakit/Kredi Kartı) arasında bir ilişki olup olmadığını merak ediyor. Bir hafta boyunca toplanan verilerle aşağıdaki tablo oluşturulmuştur:

Bu iki değişken arasındaki ilişkinin yönünü ve gücünü yorumlayınız. Hangi öğünde hangi ödeme yöntemi daha yaygındır?

💡 İlişkinin yönünü ve gücünü anlamak için koşullu dağılımlara bakmak faydalı olacaktır. Yani, her bir öğün kategorisi içindeki ödeme yöntemlerinin yüzdelerini hesaplayacağız.

• ➡️ Akşam Yemeği Yiyen Müşterilerin Ödeme Yöntemi Dağılımı:
  • Toplam Akşam Yemeği Müşterisi: 150
  • Nakit Ödeme Yüzdesi: (45 / 150) × 100 = %30
  • Kredi Kartı Ödeme Yüzdesi: (105 / 150) × 100 = %70
  Akşam yemeği yiyen müşterilerin büyük çoğunluğu (%70) kredi kartı kullanmaktadır.
• ➡️ Kahvaltı Yapan Müşterilerin Ödeme Yöntemi Dağılımı:
  • Toplam Kahvaltı Müşterisi: 100
  • Nakit Ödeme Yüzdesi: (60 / 100) × 100 = %60
  • Kredi Kartı Ödeme Yüzdesi: (40 / 100) × 100 = %40
  Kahvaltı yapan müşterilerin çoğunluğu (%60) nakit kullanmaktadır.

✅ Sonuç: İki değişken arasında belirgin bir ilişki vardır. Öğün tercihi, ödeme yöntemi tercihini etkilemektedir. Akşam yemeği ile kredi kartı kullanımı arasında güçlü bir pozitif ilişki, kahvaltı ile nakit ödeme arasında ise güçlü bir pozitif ilişki gözlemlenmektedir.