Soru:
Bir öğrenci, Türkiye fiziki haritasına baktığında Ege Bölgesi'nde dağların kıyıya dik uzandığını, Karadeniz ve Akdeniz Bölgeleri'nde ise kıyıya paralel uzandığını gözlemliyor. Bu farklı uzanışın aşağıdakilerden hangisi üzerinde bir etkisi yoktur?
- A) Kıyı ile iç kesimler arası ulaşım
- B) Kıyıdaki girinti-çıkıntı oranı
- C) Denizel iklimin iç kesimlere sokulabilme derecesi
- D) Akarsuların beslenme kaynakları
Çözüm:
🗺️ Bu soru, dağların uzanış yönünün coğrafi sonuçlarını analiz etmeyi gerektirir.
- ➡️ Birinci adım: Dağların kıyıya paralel (Karadeniz, Akdeniz) veya dik (Ege) uzanmasının sonuçlarını düşünelim.
- ➡️ İkinci adım: Seçenekleri tek tek inceleyelim:
- A) Ulaşım: Paralel uzanış ulaşımı zorlaştırır (geçitlerle sağlanır), dik uzanış ise kolaylaştırır. Etkisi VARDIR.
- B) Girinti-çıkıntı: Paralel uzanış düz bir kıyı çizgisi, dik uzanış ise girintili-çıkıntılı (engebeli) bir kıyı oluşturur. Etkisi VARDIR.
- C) İklim: Paralel dağlar, deniz etkisinin iç kesimlere girmesini engeller. Dik uzanan dağlarda ise deniz etkisi içeriye doğru daha rahat sokulur. Etkisi VARDIR.
- D) Akarsuların beslenme kaynakları: Bir akarsuyun beslenmesi (yağmur, kar, kaynak) iklim ve yağış rejimi ile ilgilidir. Dağların uzanış yönü, akarsuyun hangi kaynaktan beslendiğini değiştirmez, sadece yönünü ve havza özelliklerini etkiler. Temel beslenme kaynağı üzerinde doğrudan bir etkisi YOKTUR.
✅ Sonuç olarak, dağların uzanış yönünün D) Akarsuların beslenme kaynakları üzerinde doğrudan bir etkisi yoktur.
