Soru:
Aşağıdaki tabloda Türkiye'nin mutlak konumunun bazı sonuçları verilmiştir. Bu sonuçları, "Enlem Etkisi" veya "Boylam Etkisi" olarak sınıflandırınız.
- a) Güneyden kuzeye gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı küçülür.
- b) İzmit'te yerel saat, İzmir'den daha ileridir.
- c) Akdeniz kıyılarının sıcaklık ortalaması, Karadeniz kıyılarından daha yüksektir.
- d) Doğu uçlarda Güneş, batı uçlara göre daha erken doğar ve batar.
Çözüm:
💡 Bu soruda, enlemin ve boylamın neyi etkilediğini ayırt etmemiz gerekiyor. Enlem; iklim, sıcaklık, güneş ışınlarının geliş açısı gibi özellikleri etkiler. Boylam ise temel olarak yerel saati etkiler.
- ➡️ a) Güneş ışınlarının geliş açısı enlemle doğrudan ilişkilidir. (Enlem Etkisi)
- ➡️ b) İzmit (daha doğuda) ile İzmir (daha batıda) arasındaki yerel saat farkı boylamdan kaynaklanır. (Boylam Etkisi)
- ➡️ c) Akdeniz (daha güney, alçak enlem) ile Karadeniz (daha kuzey, yüksek enlem) arasındaki sıcaklık farkı enlemle ilgilidir. (Enlem Etkisi)
- ➡️ d) Doğu ve batı uçlar arasındaki Güneş'in doğuş ve batış saati farkı yerel saat farkından, yani boylamdan kaynaklanır. (Boylam Etkisi)
✅ Sonuç olarak sınıflandırma: a) Enlem, b) Boylam, c) Enlem, d) Boylam etkisidir.
