Soru:
Devşirme sisteminin Osmanlı Devleti'ne sağladığı en önemli siyasi fayda aşağıdakilerden hangisidir? Nedenini açıklayınız.
- A) Fethedilen bölgelerdeki Hristiyan halkın devlete bağlılığını artırması
- B) Vergi gelirlerinde doğrudan bir artış sağlaması
- C) Padişahın, merkezî otoritesini güçlendirecek ve hanedana bağlı bir "kullar sınıfı" yaratması
- D) Avrupa'daki askerî teknolojilerin öğrenilmesine katkı sağlaması
Çözüm:
💎 Bu soru, sistemin stratejik ve siyasi boyutunu anlamayı gerektirir. Tüm seçenekler olumlu görünse de "en önemli siyasi faydayı" bulmalıyız.
- ➡️ Birinci Adım: Devşirme sistemi, Osmanlı siyasi yapısının "merkeziyetçi" karakterini güçlendirmek için tasarlandı. Padişah, kendisine doğrudan bağlı, toprak ve soy bağı olmayan bir yönetici/asker sınıfına ihtiyaç duyuyordu.
- ➡️ İkinci Adım: Seçenekleri değerlendirelim:
- A) Bu, sistemin bir sonucu olabilir ancak birincil ve en önemli siyasi fayda değildir. Hatta bazen tepki de çekebilmiştir.
- B) Ekonomik bir faydadır, siyasi değil. Ayrıca doğrudan bir gelir kaynağı değildir.
- C) Bu, sistemin "özüdür". Padişah, Türk soylulara ve toprak sahiplerine (tımarlı sipahilere) alternatif olarak, tamamen kendisine bağlı, her an görevden alınabilir bir "kul" sistemi kurdu. Bu, mutlak otoritesini pekiştirdi.
- D) Bu, daha çok teknik/askeri bir faydadır ve sistemin temel amacı değildir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Osmanlı klasik dönem siyasetinde, "merkez vs. taşra" veya "padişah vs. yerel güçler" mücadelesi kritiktir. Devşirme-kul sistemi, padişahın bu mücadeledeki en güçlü silahıydı.
✅ Sonuç olarak, en önemli siyasi fayda, padişahın merkezî otoritesini güçlendirmesi ve hanedana mutlak bağlı bir idareci/asker zümre yaratmasıdır. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.
