Soru:
Kütahya-Eskişehir Muharebeleri'nde Türk ordusunun Yunan ordusuna karşı dezavantajlı olduğu üç temel faktörü yazınız. Bu faktörlerden hangisi, Mustafa Kemal Paşa'nın "Hatt-ı müdafaa yoktur, sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır." sözünün temel gerekçesini oluşturur?
Çözüm:
💡 İlk olarak muharebe öncesi durumu, ardından da ünlü sözün bu durumla bağlantısını kurmalıyız.
- ➡️ Birinci Adım - Dezavantajlar:
- Sayısal Üstünlük: Yunan ordusu, Türk ordusuna kıyasla daha fazla asker sayısına sahipti.
- Teknik ve Silah Üstünlüğü: Yunan ordusunun top, makineli tüfek gibi ağır silah ve cephane konusunda belirgin bir üstünlüğü vardı.
- Lojistik ve İkmal: Yunan ordusunun ikmal hatları daha düzenli ve desteklenmiş durumdaydı.
- ➡️ İkinci Adım - Sözün Analizi: Mustafa Kemal Paşa'nın bu sözü, Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde, Kütahya-Eskişehir'deki sabit hatlarda yapılan müdafaadan dolayı yaşanan yenilginin ardından söylenmiştir. Sabit bir hat üzerinde, sayı ve techizatça üstün düşmanla çarpışmanın risklerini vurgular.
- ➡️ Üçüncü Adım - Bağlantıyı Kurma: Yukarıdaki faktörlerden özellikle "Sayısal Üstünlük" ve "Teknik ve Silah Üstünlüğü", Türk ordusunun sabit bir hat savunmasında başarı şansının düşük olduğunu göstermiştir. Bu nedenle, Mustafa Kemal Paşa, daha derinlemesine ve manevra esaslı bir savunma stratejisi olan "satıh" (yüzey/yurt) savunmasını önermiştir. Düşman, vatanın her karış toprağında yıpratılacak ve Ankara önlerinde durdurulacaktı.
✅ Sonuç: Temel dezavantajlar sayı, techizat ve lojistik üstünlüğüdür. Bu üstünlükler, sabit hat savunmasının imkansızlığını kanıtlamış ve "sath-ı müdafaa" (topyekün vatan savunması) stratejisinin temel gerekçesini oluşturmuştur.
