Sıcaklığın Ekvatordan kutuplara azalması

Örnek 04 / 04
Soru:

"Sıcaklığın Ekvatordan kutuplara doğru azalmasının temel nedeni, Dünya'nın şekli (geoid) ve buna bağlı olarak güneş ışınlarının geliş açısının değişmesidir." Açıklamayı desteklemek için aşağıdaki tabloyu doldurunuz ve güneş ışınlarının geliş açısı ile sıcaklık arasındaki ilişkiyi yorumlayınız.

BölgeOrtalama Güneş Işını Geliş AçısıBirim Yüzeye Düşen Enerji MiktarıOrtalama Sıcaklık
Ekvator\( ~90^\circ \) (Dik)??
Orta Enlemler\( ~45^\circ \) (Eğik)??
Kutuplar\( ~10^\circ \) (Çok Eğik)??
Çözüm:

💡 Bu soru, sıcaklık dağılışının nedenini kavramamızı istiyor. Güneş ışınlarının geliş açısı, birim yüzeye düşen enerjiyi ve dolayısıyla sıcaklığı doğrudan etkiler.

  • ➡️ Birinci adım, geliş açısı ile enerji yayılımı ilişkisini anlamaktır. Işınlar dik (\( ~90^\circ \)) geldiğinde, enerji küçük bir alanda yoğunlaşır. Eğik geldiğinde ise aynı enerji daha geniş bir alana yayılır, bu da birim alana düşen enerjiyi azaltır.
  • ➡️ İkinci adım, tabloyu doldurmaktır:
    • Ekvator: Işınlar dik gelir → Birim yüzeye düşen enerji FAZLA → Ortalama sıcaklık YÜKSEK.
    • Orta Enlemler: Işınlar eğik gelir → Birim yüzeye düşen enerji ORTA → Ortalama sıcaklık ILIMAN.
    • Kutuplar: Işınlar çok eğik gelir → Birim yüzeye düşen enerji AZ → Ortalama sıcaklık DÜŞÜK.
  • ➡️ Üçüncü adım, ilişkiyi yorumlamaktır: Güneş ışınlarının geliş açısı daraldıkça (dikliği azaldıkça), birim yüzeye düşen enerji ve sıcaklık azalır. Bu durum, Dünya'nın şeklinden kaynaklanır.

✅ Tablo ve yorum, sıcaklığın enlemlere göre değişiminin temel nedenini açıkça ortaya koymaktadır.

1 2 3 4