Soru:
Nijerya, nüfus artış hızını azaltmak için çeşitli politikalar uygulamaya çalışmaktadır. Bu politikaların başarıya ulaşması, ülkenin bağımlılık oranını nasıl etkiler? Aşağıdaki grafiklerden hangisi, Nijerya'nın nüfus artış hızının başarılı bir şekilde azalması durumunda, çalışma çağındaki nüfusun (15-64 yaş) toplam nüfus içindeki payının zamanla değişimini doğru şekilde temsil eder? (Grafiklerde yatay eksen zamanı, dikey eksen çalışma çağı nüfusunun oranını göstermektedir.)
- A) Zamanla sabit kalan bir çizgi
- B) Önce hafifçe azalan, sonra hızla artan bir eğri
- C) Sürekli ve düzenli bir şekilde artan bir eğri
- D) Önce artan, daha sonra bir süre sabit kalan ve nihayetinde tekrar azalmaya başlayan bir eğri
Çözüm:
💡 Bu soru, nüfus artış hızının azalmasının demografik geçiş süreci ve demografik fırsat penceresi ile ilişkisini anlamamızı gerektiriyor.
- ➡️ 1. Adım: Nijerya gibi doğurganlık oranları yüksek olan bir ülkede nüfus artış hızı azalırsa, bu genellikle doğum oranlarının düşmesi anlamına gelir.
- ➡️ 2. Adım: Doğum oranları düştüğünde, bir süre sonra çocuk nüfusun (0-14 yaş) toplam nüfus içindeki payı azalır. Bu da, çalışma çağındaki nüfusun (15-64 yaş) oranının göreceli olarak artmasına neden olur.
- ➡️ 3. Adım: Ancak bu artış sonsuz değildir. Zamanla, çalışma çağındaki bu büyük nüfus grubu yaşlanacak ve emekli (65+ yaş) nüfusun oranı artmaya başlayacaktır. Bu nedenle, çalışma çağı nüfusunun oranı önce artar, bir süre yüksek seviyelerde kalır (bu dönem "demografik fırsat penceresi"dir) ve daha sonra tekrar azalmaya başlar.
✅ Bu dinamik süreci en iyi tanımlayan grafik, D seçeneğidir.
