Soru:
Bir tornado, 500 metre çapında dairesel bir alanı etkilemiştir. Tornadonun gözünde (merkezinde) basınç \( 950 \) hPa iken, hemen dışındaki normal atmosfer basıncı \( 1010 \) hPa'dır. Bu basınç farkı, rüzgarın şiddetini nasıl etkiler? Temel prensibi açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, tornadoların inanılmaz gücünün ardındaki fiziksel prensibi anlamamızı sağlar.
- ➡️ Birinci Adım: Rüzgar, yatay yönde yer değiştiren havadır. Hava her zaman yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru hareket eder.
- ➡️ İkinci Adım: Verilen değerlere göre basınç farkını hesaplayalım: \( 1010 \text{ hPa} - 950 \text{ hPa} = 60 \text{ hPa} \). Bu, çok kısa bir mesafede (500 metrelik yarıçap boyunca) oluşan devasa bir basınç farkıdır.
- ➡️ Üçüncü Adım: Basınç gradyanı (basınç farkı) ne kadar büyükse, havanın yüksek basınçtan alçak basınca doğru akış hızı, yani rüzgar hızı da o kadar yüksek olur. Tornadolardaki bu ani ve şiddetli basınç düşüşü, rüzgar hızlarının saatte 500 km'yi aşabilmesinin temel nedenidir.
✅ Sonuç: Tornadonun merkezindeki ve dışındaki büyük basınç farkı, havayı çok yüksek hızlarda merkeze doğru çekerek aşırı şiddetli rüzgarlara ve yıkıcı bir güce neden olur.
