Çözümlü Örnek 1
Soru:
Kant'ın Kritisizm (Eleştiricilik) felsefesinin temel amacı nedir? Aşağıdaki seçeneklerden doğru olanı işaretleyiniz.
- A) Dini dogmaları mutlak doğru kabul edip, insan aklının sınırlarını bu doğrultuda belirlemek
- B) İnsan aklının yapısını, sınırlarını ve olanaklarını sistematik bir şekilde eleştirel olarak incelemek
- C) Deneyimden tamamen bağımsız, salt akılsal bilginin mümkün olduğunu kanıtlamak
- D) Duyularımızın bize sağladığı bilginin tek güvenilir bilgi kaynağı olduğunu savunmak
Çözüm:
💡 Bu soru, Kant'ın eleştirel felsefesinin neyi hedeflediğini anlamamızı istiyor. Adım adım ilerleyelim.
- ➡️ Birinci Adım: Kritisizmin kelime anlamını hatırlayalım. "Eleştiri", burada yargılamak veya kınamak değil, incelemek, analiz etmek anlamındadır.
- ➡️ İkinci Adım: Kant, kendisinden önceki Rasyonalizm (Aklı mutlaklaştırma) ve Empirizm (Deneyimi mutlaklaştırma) akımlarının çıkmazlarını görür. Bu nedenle, "Saf Aklı Eleştiri" projesini başlatır.
- ➡️ Üçüncü Adım: Bu projenin amacı, insan bilgisinin temellerini araştırmak, aklın hangi alanlarda kesin bilgi üretebileceğini (örneğin matematik ve fizik) ve hangi alanlarda çıkmaza düşeceğini (örneğin Tanrı, ruh, evren gibi metafizik konular) belirlemektir.
✅ Seçeneklere baktığımızda, bu amacı en iyi özetleyen ifade B seçeneğidir. A seçeneği dogmatiktir, C seçeneği saf Rasyonalizmi, D seçeneği ise saf Empirizmi temsil eder.
