Soru:
Yazar, kitabının giriş bölümünde okuyucuyu ________ ama ilerleyen sayfalarda anlatım giderek ________ bir hal alıyor.
Bu cümlede boş bırakılan yerleri aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
- A) sıkar ... sürükleyici
- B) yormaz ... basit
- C) içine çeker ... karmaşık
- D) rahatlatır ... anlaşılır
- E) heyecanlandırır ... sakin
Çözüm:
💡 Cümledeki anahtar bağlaç "ama"dır. Bu, iki cümleciğin birbiriyle zıt anlamlar taşıdığını gösterir.
- ➡️ İki boşluktaki kelimeler birbirine ters veya zıt anlamlı olmalıdır.
- ➡️ Seçenekleri bu açıdan değerlendirelim:
- A) sıkar <-> sürükleyici (ZIT)
- B) yormaz <-> basit (ZIT değil, "yormaz" olumlu, "basit" nötr/olumsuz olabilir ama doğrudan bir zıtlık yok)
- C) içine çeker <-> karmaşık (ZIT değil, "içine çeker" olumlu, "karmaşık" nötr/olumsuz. Birbiriyle çelişen durumlar değiller.)
- D) rahatlatır <-> anlaşılır (ZIT değil, ikisi de olumlu)
- E) heyecanlandırır <-> sakin (ZIT)
- ➡️ A ve E seçenekleri zıt anlamlı çiftler içerir. Şimdi anlam bütünlüğünü kontrol edelim. "Giriş sıkar ama ilerleyen kısım sürükleyici olur" (A seçeneği) edebi bir eser için mantıklı bir gelişim değildir. Genellikle giriş ilgi çekici olur, sonradan karmaşıklaşabilir veya tam tersi olabilir. "Giriş heyecanlandırır ama ilerleyen kısım sakinleşir" (E seçeneği) de mümkündür. Ancak en güçlü zıtlık ve edebi anlatıma uygunluk "içine çeker" (olumlu/etkileyici) ile "karmaşık" (nötr/olumsuz, anlaşılması zor) arasında olmalıdır. "Ama" bağlacı bu geçişi vurgulamak için kullanılır. C seçeneği bu anlam akışına en uygun olandır.
✅ Doğru cevap: C) içine çeker ... karmaşık
