Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, büyük harflerle yazılan kısaltmaya getirilen ek doğru yazılmıştır?
- A) Proje ODTÜ'deki laboratuvarda tamamlandı.
- B) Yarın İTÜ'ne kayıt için gideceğiz.
- C) Sorunuzu AÖF'nün ilgili birimine ileteceğim.
- D) Toplantı saatleri BOTAŞ'dan duyurulacak.
Çözüm:
💡 Her bir seçenekteki kısaltmanın okunuşunu ve ek getirme kuralını tek tek inceleyeceğiz.
- ➡️ A) ODTÜ'deki: ODTÜ, "O De Te Ü" şeklinde okunur. Son harf Ü (ünlü) ile biter. Ünlü ile biten kelimelere "-de" eki, kaynaştırma harfi "y" ile getirilmez. Doğrusu ODTÜ'deki değil, ODTÜ'deki yazılışı yanlıştır. Ünlüden sonra direkt ek gelir, araya "y" giremez. Doğrusu ODTÜ'deki olmalıydı. ❌
- ➡️ B) İTÜ'ne: İTÜ, "İ Te Ü" şeklinde okunur. Son harf Ü (ünlü) ile biter. "-e" yönelme eki geldiğinde, araya kaynaştırma harfi "y" girmelidir. Doğru yazım İTÜ'ye olmalıdır. "İTÜ'ne" yanlıştır. ❌
- ➡️ C) AÖF'nün: AÖF, "A Ö Fe" şeklinde okunabilir ancak kural gereği son harf F'dir (sert ünsüz). "-nün" eki, ismin "-in" halidir. Sert ünsüzle biten bir kısaltmaya, ünsüzle başlayan bir ek geldiği için herhangi bir kaynaştırma harfi veya değişiklik olmaz. Doğrusu AÖF'nin olmalıdır. "AÖF'nün" yanlıştır. ❌
- ➡️ D) BOTAŞ'dan: BOTAŞ, "Bo Taş" şeklinde heceleyerek okunur. Son harf Ş'dir (sert ünsüz). "-dan" ayrılma hal eki, sert ünsüzle biten bir kelimeye geldiği için ünlü uyumuna bakılmaksızın "-dan" olarak yazılır. "BOTAŞ'dan" ifadesi doğrudur. ✅
✅ Tüm incelemeler sonucunda, kurala uygun tek yazım D seçeneğinde verilmiştir.
