Soru: Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin Türk tarihindeki yeri ve önemi nedir? Bu meclisin Kurtuluş Savaşı'na etkilerini değerlendiriniz.
Çözüm:
- Yeri ve önemi: Son Osmanlı Mebusan Meclisi, Osmanlı Devleti'nin son döneminde toplanan ve meşrutiyet geleneğini temsil eden bir meclistir. Misak-ı Milli kararlarıyla ulusal mücadelenin hedeflerini resmileştirmiş, bu anlamda Türk millî hareketinin meşruiyet kaynağı olmuştur. Aynı zamanda, İstanbul'un işgali ve meclisin kapatılması, Ankara'da yeni bir siyasi merkezin kurulmasına zemin hazırlamıştır.
- Kurtuluş Savaşı'na etkileri:
- Olumlu etkiler: Misak-ı Milli, Kurtuluş Savaşı'nın programını oluşturmuş, halkta ve askerî kadrolarda motivasyon artışı sağlamıştır. Meclisin dağıtılması, millî mücadele liderlerini daha radikal adımlar atmaya yönlendirmiştir.
- Sınırlılıklar: Meclis, İstanbul'daki işgal güçlerinin baskısı altında olduğu için fiili bir direniş örgütleyememiş, kararlarını uygulama imkânı bulamamıştır. Bu nedenle, doğrudan savaş yönetiminde etkisi sınırlı kalmıştır.
Sonuç olarak, bu meclis daha çok sembolik ve hazırlayıcı bir rol oynamış, asıl mücadele TBMM eliyle yürütülmüştür.
