Soru:
Tekke ve zaviyelerin kapatılması, Türkiye Cumhuriyeti'nin çağdaşlaşma sürecinde önemli bir dönüm noktasıdır. Bu uygulamanın aşağıdaki alanlardan hangisi üzerinde en az doğrudan etkisi olduğu söylenebilir?
- A) Toplumsal birliğin sağlanması
- B) Ekonomik kaynakların rasyonel dağılımı
- C) Dış politikadaki ittifaklar
- D) Hukuk sisteminin modernleşmesi
- E) Kültürel ve entelektüel yaşamın sekülerleşmesi
Çözüm:
💡 Bu soru, bir inkılabın etkilerini farklı alanlarda değerlendirmemizi ve en az etkili olduğu alanı bulmamızı istiyor.
- ➡️ 1. Adım: Tekke ve zaviyelerin kapatılmasının temel hedeflerini ve sonuçlarını gözden geçirelim: Laiklik, toplumsal kontrol, kültürel modernleşme.
- ➡️ 2. Adım: Seçenekleri tek tek analiz edelim:
- A) Doğrudan etki. Tarikatlar toplumu bölebiliyordu. Kapatılmaları milli birlik lehine bir adımdır.
- B) Dolaylı/Düşük etki. Bu kurumlar vakıflar aracılığıyla büyük mülklere sahipti. Kapatılmalarıyla bu kaynakların kontrolü devlete geçmiş olabilir, ancak bu kanunun birincil amacı ekonomik değildir.
- C) En az doğrudan etki. Dış politika ve ittifaklar, daha çok uluslararası ilişkiler, güç dengeleri ve antlaşmalarla şekillenir. Bu iç siyasi/dini düzenlemenin dış politikadaki ittifaklar üzerinde doğrudan ve somut bir etkisinden söz etmek oldukça zordur.
- D) Doğrudan/Dolaylı etki. Laik bir hukuk sistemi (Medeni Kanun) için zemin hazırlamıştır.
- E) Doğrudan etki. Sanat, edebiyat ve düşünce hayatının din ekseninden çıkıp sekülerleşmesi üzerinde büyük etkisi olmuştur.
- ➡️ 3. Adım: B ve C seçenekleri en az etki için adaydır. Ancak B'de dolaylı da olsa bir ekonomik etki (kaynak aktarımı) varken, C seçeneğindeki "dış politikadaki ittifaklar" üzerinde neredeyse hiçbir doğrudan bağlantı kurulamaz.
✅ Bu nedenle, bu inkılabın üzerinde en az doğrudan etkisi olduğu alan C seçeneğidir.
