Soru: Romanın sonunda Raif Efendi'nin durumu, ana fikrin 'bireyin yalnızlığı ve çaresizliği' yönünü nasıl pekiştirir?
Çözüm: Romanın sonunda Raif, Maria'nın ölümünü öğrenir ve tamamen içine kapanır. Bu durum, ana fikrin 'bireyin yalnızlığı ve çaresizliği' boyutunu vurgular. Raif, toplumla uyum sağlayamadığı için hayatı boyunca yalnız kalmıştır ve sevdiği kişiyi kaybetmesi, bu yalnızlığı kalıcı hale getirir. Örneğin, Raif'in günlüklerini yazması ve anılarına sığınması, onun çaresizliğini ve kaçışını gösterir. Bu son, okuyucuya bireyin toplumsal baskılar karşısında nasıl ezildiğini ve içsel bir trajediye dönüştüğünü hissettirir, böylece ana fikir derinleştirilir.
