Soru: ETS ve ATP sentezi sürecinde, substrat düzeyinde fosforilasyon ile oksidatif fosforilasyon arasındaki fark nedir? Örneklerle açıklayın.
Çözüm: Substrat düzeyinde fosforilasyon ve oksidatif fosforilasyon, ATP sentezinin iki farklı yoludur. Farklar şunlardır:
- Substrat düzeyinde fosforilasyon: Bu, bir substrat molekülünden doğrudan fosfat grubunun ADP'ye transfer edilmesiyle ATP oluşur. ETS'ye bağlı değildir. Örnek: Glikolizde, fosfoenolpiruvattan piruvata dönüşüm sırasında ATP sentezlenir.
- Oksidatif fosforilasyon: Bu, ETS ve kemiozmotik mekanizma ile gerçekleşir. Elektronların oksidasyonu sırasında oluşan enerji, proton gradyanı oluşturur ve ATP sentaz aracılığıyla ATP üretilir. Örnek: Mitokondride, ETS sonucunda ATP sentezi.
Temel fark, oksidatif fosforilasyonun ETS'ye ve oksijene bağımlı olması, substrat düzeyinde fosforilasyonun ise doğrudan kimyasal reaksiyonlarla gerçekleşmesidir.
