Soru:
Ali, marketten aldığı 5 kg'lık bir paket pirinci arabasının bagajına koyuyor. Daha sonra arabayı hareket ettirip bir trafik ışığında aniden fren yapıyor. Pirinç paketinin neden bagajın içinde kayarak öne doğru hareket ettiğini kuvvetin etkisi açısından açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu durum, Newton'un eylemsizlik prensibi ile açıklanır. Çözümü adım adım inceleyelim:
- ➡️ 1. Adım: Araba sabit hızla giderken, içindeki her cisim (pirinç paketi dahil) araba ile aynı hızda hareket eder. Bu durumda net bir kuvvet yoktur.
- ➡️ 2. Adım: Araba aniden fren yaptığında, dışarıdan arabaya (tekerleklere) sürtünme kuvveti uygulanır ve araba yavaşlar.
- ➡️ 3. Adım: Ancak, pirinç paketi üzerinde doğrudan bir fren kuvveti uygulanmaz. Eylemsizlik ilkesi gereği, paket sahip olduğu hızı korumak ister ve hareketine devam eder.
- ➡️ 4. Adım: Arabanın bagajı yavaşladığı halde paket aynı hızda kalmak istediğinden, bagajın zeminine göre öne doğru kayar.
✅ Sonuç: Pirinç paketinin öne kaymasının nedeni, eylemsizlik kuvvetinin bir tezahürüdür. Bu, kuvvetin cisimlerin hareket durumunu değiştirme etkisine günlük bir örnektir.
