Soru:
"Sancağa çıkma usulü" hangi yüzyıldan itibaren terk edilmeye başlanmıştır? Bu uygulamanın kaldırılmasının Osmanlı yönetim sistemi üzerinde yol açtığı en önemli iki olumsuz sonucu yazınız.
Çözüm:
⚠️ Bu soru, bir uygulamanın sona ermesinin tarihini ve neden olduğu problemleri analiz etmemizi istiyor.
- ➡️ Birinci adım: Sancağa çıkma usulü, özellikle 17. yüzyıl başlarından itibaren (I. Ahmet döneminde "Ekber ve Erşed" sistemine geçilmesiyle) fiilen terk edilmeye başlanmıştır. Şehzadeler, "Kafes Usulü" denilen bir sistemle sarayda kapalı tutulmaya başlanmıştır.
- ➡️ İkinci adım: Bu uygulamanın kaldırılmasının yol açtığı başlıca olumsuz sonuçlar şunlardır:
- 👑 Tecrübesiz Padişahlar: Şehzadeler devlet yönetimi, askerlik ve halkla ilişkiler konusunda pratik tecrübeden yoksun bir şekilde tahta çıkmaya başladı. Bu durum, devlet yönetiminde zaafiyete ve yönetim krizlerine yol açtı.
- 💥 İç Karışıklıklar (Fetret Dönemi Riski): Uygulama aktifken şehzadeler arasında yaşanan taht mücadeleleri merkezden uzakta olurdu. Kafes usulüyle bu mücadeleler saray içine taşındı ve daha dar bir alanda, daha keskin bir hal aldı. Ayrıca, tecrübesiz padişahların yönetimi, merkezi otoritenin zayıflamasına ve iç isyanların artmasına zemin hazırladı.
✅ Sonuç: Usul 17. yüzyılda terk edilmeye başlanmıştır. Bunun en önemli iki olumsuz sonucu; tecrübesiz padişahların tahta çıkması ve bunun yönetimde yol açtığı zaafiyetler ile iç karışıklıkların artmasıdır.
