Soru:
Yer altı sularının yeryüzüne kendiliğinden çıktığı yerlere "kaynak" veya "pınar" denir. Aşağıdaki kaynak türlerinden hangisi, suyunu geçirimsiz bir tabakanın yamacını yararak yüzeye çıktığı yamaç (vadi) kaynağından alır?
- A) Sıcak su buharı ve gazlar çıkaran kaynaklar
- B) Su seviyesi yıl içinde büyük değişiklik göstermeyen, daimi kaynaklar
- C) Yağışlı mevsimlerde ortaya çıkıp, kurak mevsimde kuruyan kaynaklar
- D) Suyun sıcaklığının bulunduğu bölgenin yıllık ortalama sıcaklığından yüksek olduğu kaynaklar
Çözüm:
💡 Soru, farklı kaynak tiplerinin özelliklerini ve hangi koşullarda oluştuklarını anlamamızı istiyor.
- ➡️ Yamaç (Vadi) Kaynağı Nedir? Geçirimli ve geçirimsiz tabakaların yan yana geldiği bir yamaçta, geçirimli tabakanın içindeki yer altı suyu, geçirimsiz tabaka üzerinde akarak yamacın kesildiği noktada (vadi yamacında) yüzeye çıkar. Bu, genellikle sürekli akışı olan bir kaynak türüdür.
- ➡️ Seçenekleri İnceleyelim:
- A) Gayzer/Fay Kaynağı: Volkanik veya tektonik faaliyetlerle ilişkilidir, yamaç kaynağı değildir.
- B) Daimi Kaynaklar: Yer altı su seviyesinin sürekli yüksek olduğu, beslenmesi düzenli olan kaynaklardır. Yamaç kaynağı da genellikle daimi bir kaynaktır. ✅ Bu tanıma uyar.
- C) Mevsimlik (Geçici) Kaynaklar: Yağışlarla beslenir ve yer altı su seviyesinin mevsimlik değişimine bağlıdır. Yamaç kaynağının temel özelliği bu değildir.
- D) Kaplıca/Ilıca: Sıcak su kaynaklarıdır, suyun kökeni derinlerdeki sıcak katmanlardır. Yamaç kaynağı ile doğrudan ilişkili değildir.
✅ Sonuç olarak, yamaç kaynağının tanımına ve sürekli akış özelliğine en uygun seçenek, su seviyesi değişmeyen B) daimi kaynaklardır.
