Soru:
20. yüzyılın başlarında güç kazanan Türkçülük akımı, Osmanlı Devleti'nin son döneminde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda önemli etkileri olan bir harekettir. Aşağıdaki tabloda bu akımla ilişkilendirilen bazı kavram ve isimler verilmiştir. Bunları açıklayınız.
- Ziya Gökalp'in "Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak" sözü:
- Türk Yurdu Dergisi:
- Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'ndaki "Turan" ideali:
Çözüm:
💡 Türkçülük akımının fikir yapısını ve pratikteki yansımalarını inceleyelim.
- ➡️ Birinci Adım - Ziya Gökalp'in Formülü: Bu söz, Türkçülük akımının en özlü ifadelerinden biridir. Gökalp'e göre; "Türkleşmek" milli kültüre ve kimliğe sahip çıkmak, "İslamlaşmak" manevi değerleri korumak, "Muasırlaşmak" ise Batı'nın bilim ve teknolojisini alarak çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmaktır. Bu, sentezci bir Türkçülük anlayışını yansıtır.
- ➡️ İkinci Adım - Türk Yurdu Dergisi: 1911'de Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu ve diğer Türkçü aydınlar tarafından çıkarılmaya başlanan bu dergi, Türkçülük fikirlerinin yayın organı olmuştur. Türk dili, tarihi, kültürü ve siyaseti hakkında yazılar yayımlayarak fikrin yaygınlaşmasında kritik bir rol oynamıştır.
- ➡️ Üçüncü Adım - Turan İdeali: Türkçülüğün siyasi hedefi, tüm Türkleri bir araya getiren büyük bir devlet kurmaktı. Bu hedefe "Turan" adı verilirdi. I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti, Rusya'ya karşı açılan Kafkas Cephesi'nde bu idealin etkisiyle hareket etmiş, Orta Asya'daki Türk topraklarına ulaşmayı ummuştur. Ancak Sarıkamış Harekatı'nın başarısızlığı bu idealin gerçekleşemeyeceğini göstermiştir.
✅ Sonuç: Türkçülük, Ziya Gökalp'in senteziyle teorisini oluşturmuş, Türk Yurdu gibi yayınlarla yayılmış ve I. Dünya Savaşı'nda "Turan" ideali gibi siyasi bir hedefe dönüşmüştür.
