Soru:
Mustafa Kemal, "En hakiki mürşit ilimdir" sözüyle bilim ve akılcılığa verdiği önemi vurgulamıştır. Onun bu akılcı ve bilimsel düşünce yapısının oluşumunda, özellikle Fransız Aydınlanma Çağı düşünürlerinden kimler etkili olmuştur? Bu düşünürlerin temel katkıları nelerdir?
Çözüm:
💡 Mustafa Kemal'in laik ve akılcı dünya görüşü, Fransız Aydınlanması'nın önemli figürlerinden derin izler taşır. Bu etkiyi adım adım analiz edelim:
- ➡️ Jean-Jacques Rousseau: "Toplum Sözleşmesi" eseriyle, egemenliğin millete ait olduğu fikrini savunmuştur. Bu düşünce, "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" ilkesinin temel dayanak noktalarından biri olmuştur.
- ➡️ Voltaire: Akıl, eleştirel düşünce ve hoşgörü kavramlarını öne çıkarmıştır. Mustafa Kemal'in dogmatik düşüncelere karşı çıkıp, her şeyi akıl ve bilim süzgecinden geçirme anlayışında Voltaire'in etkisi görülür.
- ➡️ Montesquieu: "Kuvvetler Ayrılığı" ilkesiyle, güçlerin tek elde toplanmasının sakıncalarını ortaya koymuştur. Bu görüş, Türkiye Cumhuriyeti'nin anayasal düzeninde ve laik hukuk devleti yapısının kurulmasında dolaylı bir etkiye sahiptir.
✅ Sonuç olarak; Rousseau, Voltaire ve Montesquieu gibi Fransız düşünürler, Mustafa Kemal'in milli egemenlik, akılcılık ve modern devlet anlayışının felsefi temellerini oluşturmuşlardır.
