Soru:
Tarih araştırmasında kullanılan kaynakları sınıflandıran bir öğrenci, aşağıdaki kaynakları "Birincil Kaynak (Ana Kaynak)" ve "İkincil Kaynak" olarak ikiye ayırmak istiyor. Verilen kaynakları doğru şekilde sınıflandırınız.
- Osmanlı arşiv belgeleri
- Bir tarihçinin Kanuni Sultan Süleyman hakkında yazdığı biyografi kitabı
- Topkapı Sarayı'nda sergilenen bir kılıç
- Lise tarih ders kitabı
- Kurtuluş Savaşı'na katılmış bir askerin anı defteri
- İnternet üzerindeki bir tarih ansiklopedisi
Çözüm:
💡 Sınıflandırma yaparken şu tanımları hatırlayalım:
- Birincil Kaynak: Olayın geçtiği dönemden kalan, doğrudan tanık olan veya olayı yaşayan kişi/eserlerdir. (Orijinal belge, eşya, anı vb.)
- İkincil Kaynak: Birincil kaynakları kullanarak olaydan sonra yazılan, yorum içeren eserlerdir.
- ➡️ Birincil Kaynaklar: Bunlar olayın çağından kalan orijinal eserlerdir.
- Osmanlı arşiv belgeleri (O dönemde yazılmış resmi belgeler)
- Topkapı Sarayı'nda sergilenen bir kılıç (O dönemden kalan fiziksel bir nesne)
- Kurtuluş Savaşı'na katılmış bir askerin anı defteri (Olayı yaşayan birinin birinci elden yazdıkları)
- ➡️ İkincil Kaynaklar: Bunlar birincil kaynaklardan yararlanılarak sonradan üretilmiş, yorum ve analiz içeren eserlerdir.
- Bir tarihçinin Kanuni Sultan Süleyman hakkında yazdığı biyografi kitabı
- Lise tarih ders kitabı
- İnternet üzerindeki bir tarih ansiklopedisi
✅ Sınıflandırma bu şekilde yapılır. Birincil kaynaklar tarihin "doğrudan tanıkları", ikincil kaynaklar ise "yorumcuları"dır.