Soru:
Bir hastanede kan tahlili yapılan bir hasta, "Bu tahliller hangi kimya disipliniyle doğrudan ilişkilidir?" diye soruyor. Kan tahlillerinde aşağıdaki analizlerden hangisi en doğrudan şekilde "Analitik Kimya" disiplinine girer?
- A) Kan hücrelerinin (alyuvar, akyuvar) şekil bozukluklarının mikroskopla incelenmesi
- B) Kandaki glikoz (şeker) miktarının ölçülmesi
- C) Kan plazmasındaki sodyum ve potasyum iyonlarının konsantrasyonunun tayin edilmesi
- D) Kan pıhtılaşma süresinin ölçülmesi
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için öncelikle Analitik Kimya'nın neyi incelediğini hatırlamalıyız. Analitik Kimya, maddelerin bileşenlerinin nitel ve nicel analizini yapan, yani "ne var?" ve "ne kadar var?" sorularına cevap arayan kimya disiplinidir.
- ➡️ A seçeneği (Hücre şekilleri): Bu, bir yapısal incelemedir ve daha çok Biyoloji ve Histoloji alanına girer.
- ➡️ B seçeneği (Glikoz miktarı): Bu, kandaki belirli bir kimyasal maddenin (glikoz) miktarının ölçülmesidir. Bu bir nicel analiz işlemidir ve doğrudan Analitik Kimya'nın alanına girer.
- ➡️ C seçeneği (İyon konsantrasyonu): Bu da B seçeneğine benzer şekilde, belirli iyonların miktarının ölçülmesidir ve yine Analitik Kimya'nın konusudur. Ancak soru en doğrudan ilişkili olanı sorduğu için hem B hem de C doğru olabilir, fakat genel kan tahlili denince akla ilk gelen glikoz ölçümüdür.
- ➡️ D seçeneği (Pıhtılaşma süresi): Bu, fiziksel bir sürecin (pıhtılaşma) zamanının ölçülmesidir. Daha çok Fizyoloji ve Hematoloji ile ilişkilidir.
✅ Sonuç olarak, kan tahlillerindeki kimyasal madde miktar ölçümleri (glikoz, iyonlar, üre, kolesterol vb.) doğrudan Analitik Kimya disiplininin alanına girer. Bu bağlamda en net ve doğrudan cevap B ve C seçenekleridir, ancak çoktan seçmeli bir soruda genellikle tek bir en iyi cevap aranır. Temel prensip olarak, bir maddenin miktarının ölçülmesi Analitik Kimya'dır.
