Soru:
Coğrafya dersinde öğretmen, "Göreceli konum, mutlak konuma göre zamanla değişebilir." demiştir. Bu duruma, aşağıdaki seçeneklerden hangisi en iyi örnek olur?
A) İstanbul'un enlem ve boylam değerlerinin sabit kalması
B) Ankara'nın komşu illerinin sınırlarının değişmemesi
C) İpek Yolu üzerinde bulunan bir kervansarayın, yeni ticaret yollarının keşfiyle önemini yitirmesi
D) Everest Dağı'nın yüksekliğinin yıllar içinde birkaç santimetre artması
Çözüm:
💡 Göreceli konum, bir yerin çevresine göre tanımlanır ve çevredeki beşeri veya ekonomik değişikliklerden etkilenir. Mutlak konum (enlem-boylam) ise sabittir.
- ➡️ Birinci adım: Seçenekleri inceleyelim. A seçeneği enlem ve boylamdan bahsediyor, bu mutlak konumdur ve değişmez. Bu yanlıştır.
- ➡️ İkinci adım: B seçeneği komşuluk ilişkisinden bahsediyor ama sınırlar değişmediği için göreceli konum da sabit kalır. Bu da değişime örnek olmaz.
- ➡️ Üçüncü adım: C seçeneğine bakalım. İpek Yolu, bir ticaret yoludur. Bir kervansarayın bu yol "üzerinde bulunması" onun göreceli konumudur. Yeni yollar keşfedildiğinde, İpek Yolu'nun önemi azalır ve o kervansarayın "ticaret yollarına göre konumu" değişir, önemini yitirir. Bu, göreceli konumun değişmesine mükemmel bir örnektir.
- ➡️ Dördüncü adım: D seçeneği ise fiziki bir değişimdir ve bir yerin çevresine göre konumuyla (komşu ülkelere, denizlere göre yeri) doğrudan ilgili değildir.
✅ Sonuç olarak, doğru cevap C seçeneğidir. Çünkü ticaret yollarının değişmesi, bir yerin ekonomik ve beşeri anlamdaki göreceli konumunu değiştirir.
