Soru:
Periyodik sistemin gelişim sürecinde, Johann Döbereiner'in yaptığı çalışmalar da önemli bir yere sahiptir. Döbereiner, elementleri nasıl gruplandırmıştır? Bu gruplandırma sistemine ne ad verilir? Aşağıdaki element gruplarından hangisi bu sistem için bir örnek değildir?
- A) Lityum, Sodyum, Potasyum
- B) Klor, Brom, İyot
- C) Kalsiyum, Stronsiyum, Baryum
- D) Demir, Kobalt, Nikel
Çözüm:
⚖️ Döbereiner'in "Üçlüler" sistemini anlayalım ve seçenekleri inceleyelim.
- ➡️ Birinci Adım: Johann Döbereiner, 1829'da benzer kimyasal özellik gösteren elementleri üçlü gruplar halinde sınıflandırmıştır.
- ➡️ İkinci Adım: Bu sistemin adı Triadlar (Üçlüler) Kuralı'dır. Bu kurala göre, bir triad grubundaki ortadaki elementin atom kütlesi, genellikle diğer iki elementin atom kütlelerinin ortalamasına yakındır.
- ➡️ Üçüncü Adım (Seçenek Analizi):
- ✅ A) Lityum (7), Sodyum (23), Potasyum (39). Ortalama: (7+39)/2 = 23. (Sodyum'un kütlesi 23'tür). Bu bir triad örneğidir.
- ✅ B) Klor (35.5), Brom (80), İyot (127). Ortalama: (35.5+127)/2 = 81.25. (Brom'un kütlesi 80'tir, yakın bir değer). Bu bir triad örneğidir.
- ✅ C) Kalsiyum (40), Stronsiyum (88), Baryum (137). Ortalama: (40+137)/2 = 88.5. (Stronsiyum'un kütlesi 88'dir). Bu bir triad örneğidir.
- ❌ D) Demir (56), Kobalt (59), Nikel (59). Ortalama: (56+59)/2 = 57.5. (Ortadaki Kobalt'ın kütlesi 59'dur ve uyuşmaz). Ayrıca bu elementlerin kimyasal özellikleri de triad kuralına uygun belirgin bir benzerlik göstermez. Bu nedenle bu grup bir triad örneği değildir.
✅ Sonuç: Döbereiner elementleri benzer özellikler gösteren üçlü gruplar (Triadlar) halinde gruplandırmıştır. Verilen seçeneklerden D) Demir, Kobalt, Nikel grubu bu sistem için bir örnek değildir.
